Soms reageert je lichaam op een manier die je niet kunt vatten, oncontroleerbaar en geactiveerd. Je verliest jezelf regelmatig in bepaalde situaties, ook al denk je dat je bewust leeft, genoeg beweegt, dat je in het hier en nu leeft. Dit gebeurt niet omdat je te onbewust of te lui bent maar omdat je door bepaalde situaties, triggers, wordt meegezogen in een draaikolk. Meegezogen naar gebeurtenissen uit het verleden, vaak zonder dat je het in de gaten hebt.
Herinneringen worden opgeslagen in onze hersenen, energie wordt vastgezet in het zenuwstelsel
Veel van je gedrag heeft te maken met traumatische ervaringen uit de (vroege) kinderjaren, ervaringen die zo overheersend waren dat je als volwassene in gelijksoortige situaties nog steeds instinctief reageert zoals toen. De herinnering aan traumatische ervaringen in onze ontwikkelingen worden namelijk opgeslagen in de hersenen, en de energie ervan wordt vastgezet in het zenuwstelsel. Daardoor kun je als “getraumatiseerd” persoon niet geheel in het heden leven. De energie van het trauma dat vastzit in het zenuwstelsel, zorgt dat je reageert op oude manieren, op het moment dat je getriggerd wordt door iets dat lijkt op het oorspronkelijke trauma. Traumatische ervaringen op heel jonge leeftijd, in de baarmoeder en de eerste levensjaren, hebben een grote invloed op de rest van je leven. De hersenen zijn nog niet volgroeid, er is ook nog geen taal en geen mogelijkheid om ervaringen een context te geven. Gebeurtenissen waren te overweldigend om op te kunnen reageren, en de energie van die onafgemaakte processen heeft zich vastgezet in je lichaam en in je zenuwstelsel. Hierdoor is het zelfregulerend vermogen van het lichaam verstoord.Wat gebeurt er in het lichaam?
Het lichaam reageert op het moment van een traumatische ervaring met een plotselinge opwinding, het komt in een staat van paraatheid. De neuronen en hormonen zorgen ervoor dat het klaar is om te vechten of te vluchten. Het lichaam zorgt ervoor dat er genoeg energie beschikbaar is om te kunnen reageren. De energie is beschikbaar in het autonome zenuwstelsel, en moet ontladen worden zodat er weer ontspanning kan komen. Als er echter geen mogelijkheid is om adequaat te reageren, zal de energie niet ontladen worden, en blijft je lichaam in die staat van paraatheid. Het blijft in die staat van waakzaamheid, alsof je elk moment in gevaar bent. Je blijft als het ware in een te hoge versnelling staan, waardoor reacties niet meer zijn te sturen en soms ook niet te begrijpen.Gevolgen van geen of te weinig ontlading
Het gevolg kan zijn dat je schrikt van harde geluiden, of bibberen, zweten of hartkloppingen krijgt bij de minste opwinding. Je reageert “overdreven” op normale dagelijkse gebeurtenissen. De relatie met de buitenwereld is niet meer vrij, maar wordt gestuurd door de hyperalerte toestand van het lichaam. Als we voordurend alert zijn, is het gevoel van onveiligheid chronisch geworden.Leven met een gevoel van afgescheidenheid, verwarring, de onmogelijkheid om werkelijk voedende contacten aan te gaan, verhoogde hartslag en concentratieproblemen, zijn een toestand die voor veel mensen “normaal” is geworden. Pas als het doorslaat door een hartaanval of overspannen te worden, komt er soms bewustzijn over de mogelijkheid dat dit met trauma te maken zou kunnen hebben.
Wat houdt de therapie in?
De symptomen van trauma kun je vertalen naar gebundelde energie die gevangen zit in het zenuwstelsel. Deze gebundelde energie kun je bevrijden, ontladen, waarna je de hersenen kunt leren langs nieuwe wegen te functioneren. Traumawerk is langzaam en repareert het zenuwstelsel naar optimaal functioneren, door je te helpen je zelf weer te leren reguleren. Vastgezette levensenergie kan weer op gang komen.Het lichaam is de ingang
Traumasymptomen worden niet veroorzaakt door een gebeurtenis zelf, maar door energie die zich niet heeft kunnen ontladen, en die in bevroren toestand in ons zenuwstelsel vastzit. Het lichaam is daarom de ingang om de verstoring die daardoor is ontstaan, op te heffen. Door lichamelijke gewaarwording kun je je zelfregulerend en genezend vermogen terug vinden. Door lichaamswijsheid toe te staan, kun je de vastgezette energie ontladen met behulp van bronnen, aandacht, bepaalde oefeningen en meditatie. Zodat het evenwicht tussen de verschillende delen van de hersenen weer hersteld wordt. Instincten, emoties en denken kunnen dan weer samen werken.Stil staan bij positieve herinneringen
Door steeds over het trauma te praten of te herbeleven in therapie, vermindert dus niet de invloed van de traumatische herinneringen. Het is niet de bedoeling rechtstreeks naar de traumatische ervaringen te gaan en de emoties die daarbij horen, te voelen. De intentie is niet om in een overweldigende herbeleving terecht te komen. Wat juist helpend is om meer stil te staan bij positieve herinneringen en wat de uitwerking daarvan op je lichaam heeft.Bij dit proces is er voldoende tijd, rust en ruimte nodig in een veilige en accepterende omgeving, zodat je geheel aanwezig kunt blijven.
