Een familie- of systeem opstelling is een bijzondere therapeutische methode die problemen helder en oplosbaar maakt, niet door analyse of gesprekken, maar door het opstellen van een familie of een thema. Het komt vaak voor dat mensen zich (onbewust) identificeren met een ouder, grootouder, broer, zus of met diens traumatische ervaringen of ziektes. Door deze identificatie raak je verstrikt in problemen die niet van jezelf zijn. Onderdrukte emoties kunnen ook overgenomen worden door anderen in het systeem.
Wat is een systeem?
Overal waar mensen samenleven vormen zich systemen. De familie, de relatie, het gezin, het werk, het zijn allemaal systemen. Iedere deelnemer van het systeem past zich aan de “wetten” van dat systeem en is dus onderdeel van dat systeem.Een systeem is dus een samenhangend geheel waarin alles binnen dat systeem met elkaar in verbinding staat. En dus van elkaar afhankelijk is. Dat betekent ook dat elke verandering invloed op de ander heeft en het evenwicht kan verstoren. Elke actie brengt een reactie teweeg. Er is een beweging die het evenwicht bewaart. En als die evenwicht wordt verstoord, zoekt het systeem een nieuw evenwicht. Het familiesysteem beïnvloedt alle leden, het bepaalt de manier waarop ze in een relatie staan, verbinding aangaan of van iemand kunnen houden.
Bert Hellinger
Bert Hellinger, de grondlegger van de methode, gaat ervan uit dat er in een familiesysteem belangrijke wetmatigheden gelden, te weten verbinding, volgorde en balans tussen geven en nemen.Verbinding
Iedereen die bij de familie hoort, heeft recht op zijn eigen plaats in dat systeem, ongeacht zijn daden. Je hoort erbij, ook als je dood bent. Je bent verbonden met het gezin waarin je bent geboren, of je wilt of niet. Je kunt niet werkelijk uit het familiesysteem verstoten worden en je kunt er ook niet zelf uitstappen.Volgorde
Er is een hiërarchie waarbij de oudere ‘voorrang’ heeft op de jongere. De ouders zijn ‘de groten’, de kinderen ‘de kleinen’ en ieder heeft zijn eigen plek. De natuurlijke rangorde bepaalt tot welke generatie je behoort en of je het eerste, tweede of zoveelste kind bent.Balans
Evenwicht tussen geven en nemen. Elke relatie zoekt naar balans. Tussen gelijkwaardige partners groeit de relatie door geven en nemen. Als er teveel gegeven of genomen is, ontstaat schuld en loopt de relatie gevaar.Verantwoordelijkheden en onvoorwaardelijke trouw aan het familiesysteem
Bij iedere plek horen bepaalde verantwoordelijkheden. Door ingrijpende gebeurtenissen kan een lid van het gezin de taken en verantwoordelijkheden van een ander op zich gaan nemen. Bijvoorbeeld, als vader afwezig is, door overlijden of scheiding, kan een zoon zijn plek in gaan nemen in het gezin. Of een dochter neemt de taak van haar moeder over door voor haar te gaan zorgen. De dochter probeert dan te geven wat de moeder niet kon geven. Uit liefde nemen kinderen gevoelens van vergelding of schuld over, dragen ze een lot dat niet van hun is of ontzeggen zichzelf wat een ander lid van het systeem niet heeft gekregen. Dit gebeurt allemaal uit liefde en loyaliteit, maar het beïnvloedt alle systemen waar je deel van uit gaat maken – je relatie, je gezin, je vrienden, je werk, omdat het een deel wordt van jouw innerlijke systeem. Veel gevoelens, gedrag en handelingen blijken te maken te hebben met de onvoorwaardelijke trouw aan het familiesysteem.Relaties en dynamiek zichtbaar maken
Door een familie-opstelling of door het opstellen van een thema, ziekte etc., kun je zien en ervaren hoe onopgeloste problemen en situaties binnen het systeem, je leven beïnvloeden. Door de structuur neer te zetten, worden de relaties en de dynamiek binnen dit systeem zichtbaar. Met behulp van een opstelling kun je ook zicht krijgen op de conflicten en problemen binnen een relatie. De dynamiek binnen de relatie wordt helder en je kunt zien waar het probleem in oorsprong ontstaan is.Hoe werkt een individuele opstelling?
Je begint te vertellen over je vraag. De feiten en de mensen die je noemt zijn de ingangen waarmee we gaan werken. Bijvoorbeeld: moeder, vader, partner, broers/zussen, kinderen, een ziekte, ongeval of thema. Het kan bijvoorbeeld over werk gaan: managers, cliënten, partners, medewerkers, nieuwe baan, oude baan of droombaan. Of thema’s als terugkerende (beperkende) patronen, gedachten en gevoelens. Of thema’s rondom depressie, intimiteit, woede, ziekte, scheiding, dood of verslaving. Het maakt niet uit, bijna alles kan opgesteld worden.Stapje voor stapje nemen we de tijd om alles te voelen en waar te nemen. Daarbij help ik je dus. Het veld doet zelf zijn werk en wanneer we zien en voelen dat het iets nodig heeft dan doen we dat. Hiermee gaan we net zolang door, totdat jij je helemaal goed voelt en op je plek staat.